Kada se govori o muzičkim talentima koji su se školovali u Srbiji ili se usavršavali kod srpskih pedagoga, često se zanemaruje da oni dolaze iz okolnih, susjednih zemalja. Takav slučaj je sa naše dvije sagovornice za Muzičko naličje, koje su već uveliko aktuelne na kulturnoj sceni Evrope. Soprani Albina Smajlović i Olivera Tičević rado dolaze u Srbiju, ali njihov uspjeh lomi prepreke lokalne muzičke aktuelnosti i traži osvjetljenje druge, one manje zapažene (ali ne i manje bitne) strane našeg savremenog izvođaštva.
Spoj nadarenosti i svestranosti
Albina Smajlović je rođena 1982. godine u Gradišci (BiH). Diplomirala je srpski jezik i književnost na Filološkom fakultetu u Banjaluci. Godine 2009. upisuje solo pjevanje na Akademiji umjetnosti u Banjaluci, u klasi prof. Snežane Savičić Sekulić, a od 2011. godine bila je u klasi prof. Dunje Simić. U junu 2013. godine održala je diplomski koncert u banjalučkom Banskom dvoru.
Vokalnu tehniku, pored masterklasova, usavršavala je kod tenora Dragoslava Ilića, a trenutno se usavršava kod tenora Stojana S. Gančeva. Prošle godine je pohađala majstorski kurs kod renomirane američke mecosopranistkinje Dženifer Larmur, u organizaciji beogradske „Operose“, kod koje je pohađala i masterklas u Luksemburgu.
Godine 2005. upisuje solo pjevanje kao vanredna učenica u srednjoj muzičkoj školi „Vlado Milošević“ u Banjaluci, u klasi prof. Anđelke Jokić. Za vrijeme školovanja osvaja brojne nagrade, ali i učestvuje u studentskoj produkciji Pučinijeve opere „Sestra Anđelika“ pri Operskom studiju Akademije umjetnosti u Banjaluci, kojom je dirigovao maestro Stanko Šepić.
Godine 2007. osvojila je tri nagrade u IV kategoriji – specijalnu na Republičkom takmičenju, prvu na takmičenju „Lazar Jovanović“ u Beogradu i treću na takmičenju „Nikola Cvejić“ u Rumi. Godine 2009. u martu, na takmičenju „Bruna Špiler“ u Herceg Novom, u IV kategoriji, osvojila je drugo mjesto. Godine 2010. u decembru, na Međunarodnom takmičenju solo pevača „Lazar Jovanović“ u Beogradu, u IV kategoriji, osvojila je prvo mjesto. Godine 2010. u organizaciji Ambasade BiH u Zagrebu održala je dva cjelovečernja koncerta, u Beogradu (SKC) i Hrvatskom kulturnom društvu „Napredak“ u Zagrebu, pod nazivom „Koncerti prijateljstva“. Godine 2011, 2013. i 2016. sarađivala je sa Banjalučkom filharmonijom kao solista na Novogodišnjem koncertu, koncertu „San letnje noći“, te koncertima Dani Srpske u Srbiji (u Nišu, Kragujevcu i Beogradu).
Po Smajlovićkinom mišljenju, trenutna slika muzičke scene u Srbiji i Republici Srpskoj nije zadovoljavajuća. Ona ističe: „Imamo mnogo sjajnih mladih muzičara, a sada se osvrćem samo na umjetničku muziku, ali apsolutno nemamo dobru logistiku. Potrebni su nam ljudi koji bi se pozabavili upravo tom problematikom. Zatim, mnogo veća medijska pažnja. Nikada umjetničkamuzika neće imati publiku kakvu ima skoro pa svaka druga (u kvantitativnom smislu), ali to ne znači da se ne treba konstantno osvrtati i popravljati takvo stanje“. Naša sagovornica predlaže da se djeci od najranijih dana prezentuju kvalitetni muzički sadržaji, prigodni njihovom uzrastu. „Za sve to nije odgovorno samo društvo, već i porodica. Drugi problem je što se novac za kulturu skoro pa i ne izdvaja. Ne sjećam se kada sam u Banjaluci poslušala nekog internacionalnog muzičkog umjetnika. Trebalo bi da postoje fondovi koji finansiraju mlade da odlaze na razne seminare ili studentsku razmjenu u zemlje koje imaju daleko bolje stručne ponude“.
Pročitajte: https://portalmladi.com/muzicko-nalicje-damjan-jovicin-david-mastikosa
Smajlovićeva je u septembru 2011. godine izabrana da, zajedno sa dvanaest pjevača iz cijelog svijeta, učestvuje na majstorskom kursu pod vođstvom renomiranog operskog pjevača i pedagoga, baritona Toma Krausa, na Muzičkoj akademiji u Francuskoj (Academie musicale de Villecroze). Iste godine u decembru igrala je ulogu Sluškinje u operi „Safikada“, izvedenoj na Velikoj sceni Narodnog pozorišta u Banjaluci. U opereti „Orfej u podzemlju“ Žaka Ofenbaha, u produkciji Akademije umjetnosti u Banjaluci, tumačila je ulogu boginje lova, Dijane. Godine 2012. učestvovala je na 63. takmičenju operskih pjevača „Gian Battista Viotti“ (Verčeli) u Italiji. Godine 2013. učestvovala je na Muzičkom festivalu „Nei suoni dei luoghi“ u Italiji, gdje je održala cjelovečernji koncert, te se predstavila i kao solista i kao dio kamernog trija „Alegoria“, sa koleginicama Ivanom Živanić (sopran) i Dunjom Marković (pijanistkinja). Bila je član Operskog studija Narodnog Pozorišta u Beogradu u sezoni 2013/2014.
Sarađivala je sa brojnim pijanistima, od kojih se izdvajaju: Matijas Vajt (Nemačka), Morgen Fošua Prado (Francuska) i Milivoje Veljić (Srbija), te dirigenti: Darinka Matić Marović, Branka Radošević Mitrović, Vanesa Kremenović, Mikica Jevtić, Ognjen Bomoštar, Vesna Šouc, Vanja Topić i Nemanja Savić.
Ostvarila je brojne zapažene nastupe u Beogradskoj filharmoniji, Studentskom kulturnom centru u Beogradu, Galeriji Matice srpske u Novom Sadu, na pjesničkoj manifestaciji „Brankovo kolo“ u Sremskim Karlovcima, Narodnom pozorištu u Beogradu, tradicionalnoj manifestaciji „Dani Vlade Miloševića“, Međunarodnom danu muzike, manifestaciji „Noć muzeja“, humanitarnom koncertu„Žrtve Japana“, sa Simfonijskim orkestrom Akademije umjetnosti „Biseri muzičko-scenske riznice“, te koncerte kamerne i savremene muzike.
Kao svoje uzore, naša sagovornica ne izdvaja samo muzičke umjetnike. „Naprotiv, to je svaki čovjek od kojeg sam nešto kvalitetno dobila ili dobijam, crpim inspiraciju, učim. Mada, uzor su mi ponekad i ne tako pozitivni ljudi. Čini mi se da od takvih čak i više naučim.“ Ipak, poznata lica umjetničke muzike ne izostaju: „Kada su u pitanju pjevači, često slušam Anu Netrebko, Sonju Jončevu, Evu Marton, Anu Mofo, Jonasa Kaufmana, Dmitrija Hvorostovskog, Željka Lučića i Tomasa Hempsona. Od dirigenata, veoma mi je interesantan Antonio Papano. I niz kompozitora, od kojih se, iz meni neznanih razloga, najčešće vraćam Debisiju. Tu su, naravno, Rahmanjinov, Pučini, Čajkovski, Ravel, u određenoj mjeri Vagner. Volim Hristićevu ’Ohridsku legendu’. Zaista je teško imati jednu stvar omiljenu. Ili bar meni.“
U organizaciji Udruženja muzičkih umjetnika Republike Srpske, čiji je član od 2009. godine, održala je nekoliko solističkih koncerata u Prijedoru, Banjaluci, Mostaru, Trebinju, Bihaću, Sarajevu, Beogradu i Nišu. Kratko vrijeme je predavala solo pjevanje u MŠ „Savo Balaban“ u Prijedoru. Članica je Udruženja pjevača operske muzike “Figaro” iz Banjaluke.
Nove perspektive
Olivera Tičević je rođena u Bijelom Polju (Crna Gora). Osnovne i master studije završila je na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu, u klasi prof. Anete Ilić. Kao stipendista grada Berna i dobitnica nacionalne stipendije za izvrsnost koju dodjeljuje Ministarstvo prosvjete Crne Gore, usavršava se na Univerzitetu umjetnosti u Bernu, u klasi prof. Kristijana Hilca. Godine 2010. i 2013. osvojila je nagradu za najperspektivnijeg izvođača Austrijske barokne akademije, što joj je omogućilo seriju koncerata u najpoznatijim evropskim salama.
Tičevićeva smatra da je muzička scena u njenoj rodnoj Crnoj Gori, a naročito u Srbiji gdje se školovala, na zavidnom nivou. „Tokom ljeta festivali nude raznoliku paletu umjetničkih događaja. U Srbiji svakako postoji institucija Opere. To je za mene, kao opersku pjevačicu, jako bitno. Moje kolege obavljaju sjajan posao i svojim glasovima čine muzičku scenu Srbije bogatijom. Svakako je tu i Beogradska filharmonija, za koju su uveliko čule i moje kolege ovdje, u Švajcarskoj. Sa druge strane, Crnoj Gori zaista nedostaje Opera. Uz veliki zalog Operosa festivala, mi jednom godišnje imamo priliku čuti i vidjeti pravu produkciju na našoj sceni. Naravno, mnogo je novca potrebno da bi država imala svoju Operu. Zato su najbolje Opere svijeta i podržane od strane privatnih fondacija. Razumijem da bi traženje ovakve institucije u doba finansijske krize bilo vrlo sebično, zato predlažem festivalske produkcije kada god je to moguće. Znam da se moje kolege, crnogorski pjevači kao i ja uvijek rado vrate i pjevaju u svojoj zemlji.”
Kao svoje važne uzore i ljude od kojih je mnogo naučila, mlada pjevačica izdvaja svoju profesorku Anetu Ilić i maestru Darinku Matić Matović. „Imala sam priliku da sarađujem i učim od nekih svojih uzora: Veselina Kasarova, Eme Kirbi, Diane Damrau. Uz pomoć Operosa operske akademije, učila sam od Dženifer Larmor i Darine Takove. Tako se dio mog sna ostvario. Takođe, moje kolege su sjajni muzičari i uvijek uživam radeći koncerte ili produkcije. To su moji omiljeni muzičari.”
Pored opere i lida, repertoar Olivere Tičević čine razna duhovna i kamerna djela, kao i djela savremenih kompozitora. Premijerno je izvela kompozicije Žarka Mirkovića, Nine Perović, Marka Kovača, Draška Adžića i drugih. Trenutno je angažovana na više operskih i vokalno-instrumentalnih projekata u Bernu, Beču i Oslu. „Izvodim djela iz svih epoha klasične muzike, a svaka od njih nosi mnogo kompozitora koje bih izdvojila. Umjesto toga, ja biram naše snage: Žebeljan, Mirković, Perović, Adžić, Kovač, Marković. To je sjajna muzika koja ispisuje nove strane muzičke istorije Balkana.“
