Dunav je druga po veličini reka u Evropi. Kao pravi gospodin, pustio je gospođicu Volgu da zauzme prvo mesto. Kroz istoriju predstavlja značajan plovni put, a protiče kroz deset zemalja: Nemačku, Austriju, Slovačku, Mađarsku, Hrvatsku, Srbiju, Rumuniju, Bugarsku, Moldaviju i Ukrajinu.
5 zanimljivosti o Dunavu
Brojni su razlozi zašto je Dunav najpopularnija reka za rečna krstarenja. Pored toga što ga krase prirodne lepote, brojne su i kulturno-istorijske vrednosti koje se nižu uz njegovu obalu.
Tok Dunava kroz Srbiju dug je 588 kilometara, a proteže se od granice sa Mađarskom i Hrvatskom do granice sa Bugarskom i Rumunijom.
1. Dunav krase dva nacionalna parka
Fruška gora često predstavljena kao oaza mira, proteže se duž desne obale Dunava. Ovaj lokalitet krase šume bogate hrastom, grabom, bukvom i lipom. Poznata je po brojnim arheološkim nalazištima i manastirima kojih ima ukupno sedamnaest.
Sedištem nacionalnog parka Fruška gora smatra se Sremska Kamenica.
Đerdap je nadaleko poznato prirodno dobro Srbije. Mnogi tvrde najlepša, a dokazano i najveća klisura u Evropi. Čine je četiri klisure i tri kotline, a svojom veličinom izdvaja se Veliki kazan sa vertikalnim stranama visokim do trista metara i dubinom virova i do devedeset metara.
2. Sedam tvrđava kroz Srbiju
Na obali Dunava se nalazi sedam srednjovekovnih tvrdjava: Petrovaradinska, Beogradska, Smederevska, tvrđava Ram u Požarevcu, Golubačka, Bačka i Fetislam u Kladovu.
Teško je izdvojiti jednu koja je najlepša, najveća i istorijom najbogatija. Svaka za sebe priča autentičnu priču.
Kalemegdanska tvrđava se izdvaja po tome što se nalazi u glavnom gradu. Najlepši je pogled sa platoa kod spomenika Pobednik gde se Sava uliva u Dunav. Verovatno je i Bajaga stajao na tom mestu kada je napisao pesmu čiji tekst glasi: “Gde se Dunav sastao sa Savom moja duša preko reke pređe, razum mi se rastao sa glavom pomr’čina spustila na veđe. Moćna vodo, najslađa slobodo pomeri me iz ovoga stanja moja draga dok kraj tebe hoda, grudi nosi k’o odlikovanja”
3. Arheološki lokaliteti
Poseta arheološkim lokalitetima Lepenki vir, Vinča, Viminacijum i Trajanova tabla za nas koji ne vladamo znanjima iz arheologije je slična gledanju naučno-fantastičnih filmova.
Umesto u budućnosti, priča se odvija u nekom davnom vremenu. Priče o ovim mestima uvek počinju rečenicom “pre toliko i toliko hiljada godina…“
Lepenski vir nedaleko od Donjeg Milanovca u nacionalnom parku Đerdap, mesto je koje dobro poznaju zaljubljenici u arheologiju. Poznat je po vrhunski isklesanim kamenim figuricama ljudi sa velikim očima. i ustima nalik na riblja. Figurice su nastale u čast idola lovaca i ribara. Mesto koje je skrivalo primerke nakita i oruđa izrađenog od kostiju i kamena je praistorijski muzej na otvorenom.
Arheološki lokalitet Vinča nalazi se 15 kilometara istočno od Beograda na desnoj obali Dunava. Ovaj lokalitet je najveće praistorisko naselje u Evropi gde su pronađeni predmeti koji svedoče o načinu života ljudi u neolitu.
Na lokalitetu Viminacijum 12 kilometara udaljenom od Požarevca, pronađeni su ostaci rimkog logora i grada. Grad je nastao, kako se predpostavlja u I i trajao sve do VII veka nove ere.
Trajanova tabla spomenik koji je posvećen rimskom caru Trajanu, nalazi se iznad Đerdapske klisure, kod Kladova. Sastavni je deo istorije vezane za rimske puteve. Rimski putevi kao važan deo razvoja rimske države, omogućavali su kretanje vojnih snaga i trgovaca kao i prenošenje vesti.
Tekst kojii je ispisan na tabli glasi: “Imperator Cezar, sin božanskog Nerve, Nerva Trajan Avgust, pobednik nad Germanima, veliki pontif, četvrti put postavljen za tribuna, otac domovine, konzul po treći put, planine je isklesao i postavio grede od kojih je napravljen ovaj put.“
4. Mitovi i legende o Dunavu
Dunav je vekovima bio inspiracija i tema raspredanja mitova i legendi. Pominju se natprirodna bića poput Dunavkog vodenog duha, vila i Dunavskog diva.
Dunavski vodeni duh u srpskoj narodnoj mitologiji opisan je kao patuljak sa bradom koja mu seže do pojasa i dugačkim nosem. Kako legenda kaže noge su mu kozje, na glavi ima rog i nosi kupastu kapu ili crveni fes. Veruje se da je zao i opasan za ljude.
Kako meštani podunavskih oblasti tvrde u Dunavu ih ima ukupno 99 i još jedan koji je vođa svih dunavskih vodenih duhova, on nosi bubanj- kojim poziva ostale duhove i bič- kojim hvata i davi ljude ali i kažnjava ostale vodene duhove koji su zgrešili.
Pored vodenih duhova koji su svi muškog roda, prema legendi u Dunavu žive i vodene vile. Vile žive u sestrinstvima koje broje 11 članica. Druže se sa vodenim duhovima ali su zabeleženi slučajevi da su se neke vile zaljubljivale u obične smrtnike.
Biće koje je nekada stvarno živelo u vodama Dunava, a nestalo je sa naših prostora od kada je igrađena brana na Đerdapu, je moruna. Riba koja može da naraste do deset metara i da teži čak tri tone. Ovo nije samo bujna ribarska mašta. Iz crnog mora, na proleće uzvodno su se kretale morune poznatije kao dunavski divovi. U osamnaestom veku stanovništvo podunavskog Srema usavršilo je veštinu pravljena kavijara, jer su morune poznate po velikoj količini ikre koju stvaraju.
5. Pesme o Dunavu
Dok „Dunavom još šibaju vetrovi“ brojni mužičari pevaju o njemu. Kada na YouTube-u ukucate „Dunav“ videćete o čemu je reč. Yu grupa, Drum“n“Zez, Balašević, Bajaga, Garavi sokak, Đura i mornari, Zvonko Bogdan, Zdravko Čolić samo su neki od domaćih izvođača koji su pesme posvetili svojim ljubavima i Dunavu.
Kada budete putovali Evropom i čujete reči kao što su Donau, Donava, Dunaj, Duna, Dunaй, Dunărea, Tuna, The Danube slobodno se osećajte kao kod kuće jer ta voda teče ili će tek teći ovim našim, domaćim Dunavom.
