Svako ko je imao prilike da bar jednom poseti Barselonu, mogao je da doživi čari njene arhitekture za koju je velikim delom zaslužan arhitekta Antoni Gaudi. Sva njegova arhitektonska dostignućadanas su poznata kao remek-dela, od kojih je čak sedam svrstano u svetsku baštinu UNESCO.
Put ka velikom arhitekti
Gaudi je rođen 25. juna, 1852. godine, u gradu Reusu u Kataloniji, a još u srednoj školi je pokazivao ljubav prema geometriji i aritmetici. Svoj put ka zvanju arhitekte započeo je pomalo neobično – radeći kao zanatlija, nakon čega je upisao fakultet. Međutim, i pre završetka studija na kojima baš i nije imao dobre ocene, on je sebe već smatrao arhitektom, govoreći da mu za to nije potreban sertifikat. Kao ljubitelj prirode i modernizma, počeo je da radi na mnogim projektima koji su vrlo ubrzo postali univerzalni modeli savremene arhitekture.
„Stil bez stila“
Svoju graditeljsku filozofiju, Gaudi je opisivao kao spoj tri stvari: religije, prirode i arhitekture. Zato je i dobio naziv „Božiji arhitekta“ jer je religija bila prisutna u svim njegovim delima. Njegova dela bila su posebna iz više razloga, pa tako čak i da ne znate koja su, dok šetate Barselonom primetećete zgrade i parkove sa neobičnim formama i oblicima, koja podsećaju na one iz bajke. Inspiraciju je takođe pronalazio i u orijentalnim delima Indije, Persije i Japana. Uveo je nove tehnike u korišćenju materijala, pa je tako koristio recikliranu keramiku, staklo i mnoge druge materijale. Njegov stil je bio „bez stila“, odnosno inspirisan organskim i anarhičnim formama, sa primenom geometrijskih oblika. Retko je crtao planove svojih projekata jer je više voleo da ih predstavi kao modele i što verodostojnije.
Katedrala koja prkosi vremenu
Gaudijeva najznačanija dela su Casa Vicens,La Pedrera, ParkGüell, Palata Güell, Colonia Güell, Casa Batlló, Casa Calvet, fontana Cascada u parku De la Ciutadella i mnoge druge. Ipak jedno delo se posebno izdvaja, a to je čuvena Sagrada famila. Još 1883. godine, Gaudi je započeo rad na ovoj katedrali i posvetio joj se do svoje smrti. Iako je već uveliko radio na drugim projektima, ovu katedralu nije mogao da odbije. Tako je narednih četrdeset godina posvetio nastajanju ove velelepne i još uvek nedovršene tvorevine. Već postojeći dizajn katedrale, transformisao je u fantastičnu strukturu gotske, afričke i mavarske arhitekture, a njeno tumačenje može se uporediti sa čuvenim Leonardovim delom Mona Lize, koja je još uvek donekle ostala tajanstvena.
Uz pretpostavku da neće doživeti završetak Sagrade familije, Gaudi je planirao njenu izgradnju u modulima, odnosno u etapama. Glavna inspiracija su bile hrišćanske poruke i priroda, odnosno Sveto pismo i liturgija. Ono po čemu je Sagrada familija posebna jesu njena struktura i forma, boje, svetlost ali i materijali. Naime, kada je geometrija u pitanju, dizajn katerdale karakterišu hiberboloidi, paraboloidi, helokoidi, elipsoidi, duplo uvijeni stubovi i konoidi. Svaki od ovih elemenata provlači se kroz dizajn katedrale, bilo da su u pitanju površine, svodovi, prozori, stepenice ili stubovi. Sistem proporcije takođe je primenjen svuda, pa tako npr. deljenjem ukupne dužine hrama koji iznosi oko 90 metara sa brojem 12 dobija se broj 7,5 – modul koji je korišćen u izgradnji osnove katedrale i njene visine. Boju koju je smatrao izrazom života, kroz različite materijale, vitraže i krovne prozore naglasio je razmišljajući o svetlosti koja će se prelamati kroz njih. Kamen, granit i staklo , kao i armirane vrste betona predstavljaju glavne građevinske elemente korišćene u izgradnji ove katedrale.
Građevinski izazov veka – kraj 2026?
Nakon Gaudijeve smrti, jedna strana fasade i jedan toranj katedrale su bili izgrađeni, dok su se ostale strane gradile godinama kasnije. Krajnji rok koji se predviđa za završetak ove katedrale je 2026. godina odnosno na stogodišnjicu Gaudijeve smrti,dok će krajnji izgled činiti tri velike fasade sa mnogobrojnim sklupturama, ukupno 18 tornjeva, dok će osnova katedrale ostati u obliku latinskog krsta. I pored složenosti samog dizajna i vremena koje je prošlo, Sagrada familija i dalje predstavlja jedan od najznačajnijih repera u Barseloni.
