Ramska tvrđava se nalazi na obali Dunava u istoimenom selu, udaljena 25 km od Požarevca odnosno 15 km od Velikog Gradišta. Nalazi se na 110 km udaljenosti od Beograda. Smešten je na steni koja se sa severoistočne strane spušta ka Dunavu, a pretpostavlja se da je grad podignut nasuprot tvrđavi Haram koje se nalazila na drugoj strani reke od koje danas nije ništa ostalo. Danas su ostaci grada u dosta dobrom stanju.
Istorija Ramske tvrđave
Tvrđava Ram spada u najstarija artiljerijska utvrđenja u Srbiji. Nema pouzdanih podataka o vremenu nastanka tvrđave Ram, ali se prvi put pominje 1128. godine, kao mesto u čijoj blizini su se sukobile vizantijska i mađarska vojska. Po nadiranju Otomanskog carstva u naše krajeve, nastavili su svoja osvajanja u Mađarskoj. Za Ram su se otimali Ugari, Vizantijci, Turci.
Prva legenda o postanku ovog sela vezuje se za osnivače Rima, braću Romula i Rema. Turski izvori ovaj grad nazivali su Ihram Haram Izvesno je da je u Ramu boravio zloglasni Hunski vođa Atila, poznatiji pod nadimkom Bič božiji.
Priča veli da je turski sultan Bajazit II obilazeći svoje vojnike zastao da se odmori na brežuljku sa koga se pružao lep pogled na Dunav, i suprotnu ugarsku stranu. Sedeći tako na prostirci- ihramu (turski naziv za ćilim), kažu da je zaspao. Kada se probudio osećao se kao preporođen. Posle je naredio da se na mestu njegovog ihrama sagradi tvrđava, koja je po ihramu i dobila ime. Istorijski izvori govore da je današnja tvrđava delo upravo Bajazita II. Letopisi su zabeležili da je Bajazit II (1430-1512) posle smrti Mehmed Paše, preuzeo vlast i obnovio Ram i Kulec za potrebne borbe vatrenim oružjem.
Izgled i mapa Rama
Ram ima osnovu nepravilnog petougla, najveće dužine 34 m i širine 26 m. Grad čini 5 kula sličnih po arhitektonskoj koncepciji, ali različitih osnova raspoređenih na četiri nivoa (3 sprata i prizemlje). Sve kule su imale prizemlje i tri sprata, dok je na svakom spratu bio po jedna otvor za top. U grad se ulazi kroz Donžon kulu smeštenu u jugozapadnom temenu utvrde. Šetna staza sa bedema i kulom je sa spoljne strane imala parapet sa zupcima za zaklon vojnika-stražara. Tvrđava je građena kao tipično vojničko artiljerijsko utvrđenje od lomljenog kamena u dobrom krečnom malteru, a korišćena je i opeka za svodove.
Ona je opkoljena sa dva manja spoljna bedema i širokim suvim šancem. Šanac se prelazi mostom smeštenim kod kule u jugoistočnom temenu, kojim se ulazi u prostor između tvrđave i niskog bedema oko nje. Širina i debljina bedema je različita od 1,87 m do 3,35 m, a svim bedemima (osim na zapadnom, koji je okrenut ka Dunavu) se na istom rastojanju od kula nalaze posebni otvori za topove. U centralnom delu tvrđave nalaze se ostaci stare džamije. Nedaleko od utvrđenja Ram su Turci podigli karavan saraj, oko koga se vremenom razvilo današnje naselje Ram.
Ram je danas dosta dobro očuvan. Kule su u dobrom stanju, izuzev jugoistočne čiji je prednji deo skoro u potpunosti uništen. Bedemi tvrđave su takođe u solidnom stanju, dok je mali bedem prisutan u tragovima. Unutar tvrđave, uz zapadni bedem ima ostataka građevine sa osnovom pravilnog osmougla sa stranicama dužine 3 m. Nedaleko od utvrde su Turci podigli karavan saraj oko koga se vremenom razvilo današnje mesto. Ceo prostor tvrđave je arheološki ispitan tokom 1980. godine. U nekadašnjem karavan saraju je u izgradnji pravoslavna crkva. Tokom 2013. iznet je plan o rekonstrukciji Ramske tvrđave.
Rekonstrukcija Ramske tvrđave
Pod pokroviteljstvom Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Beograda i Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Smedereva, u periodu od 21.10.2013. do 19.11.2013. godine obavljeni su infrastrukturni radovi na uređenju Tvrđave Ram. Radovi su obuhvatali pored uređenja terena i izradu nadstrešnice oko Donžon kule, radi bezbednosti posetilaca i postavljanje informacione table. Najveći obim poslova je skoncentrisan na nivelisanju površina terena i uklanjanje krupnog rastinja sa prikupljanjem kamena.
U periodu od 2017. do 2019. godine sprovedeni su sveobuhvatni radovi na obnovi Ramske tvrđave pod pokroviteljstvom TIKA-e (turske agencije za saradnju i koordinaciju). U avgustu 2019. godine svečano je otvorena za posetioce.
Ramska tvrđava – Cene ulaznica i radno vreme
Cena ulaznica za pojedinačne posete je 300 dinara, dok je za grupne posete 200 dinara po osobi.
Radno vreme Ramske tvrđave je od 10h do 21h, a ture sa vodičem su na svakih sat vremena zaključno sa turom koja počinje u 17h.
Ukoliko ste posetili tvrđavu Ram napišite nam u komentaru Vaše utiske. Da li je Ramska tvrđava jedno od najlepših mesta u Srbiji koje morate posetiti?
