Nazivi studentskih domova u Beogradu nadahnuti su imenima sedam revolucionara i boraca za pravdu. Međutim, malo koji student zna koju reč o Patrisu − afričkom Če Gevari ili o Veri Blagojević, heroini Jugoslavije koja je ćutke trpela zversko mučenje Gestapoa.
Među 11 studentskih domova u sastavu Studentskog centra „Beograd“, sedam je imenovano po istorijskim ličnostima. Većina čuva nazive koje je dobila u doba stare Juge, dok studentski dom „Kralj Aleksandar I“ i dalje zovu „Lola“, kako se zvao do pre desetak godina. Retko koji stanovnik „Rifata“, „Penezića“, „Vere“, „Mike“, „Žarka“ ili „Patrisa“ zna po kome je nazvan njegov dom.
Kralj Aleksandar I Karađorđević je davne 1926. godine rešio da studentima u Srbiji obezbedi prvi dom, koji je poneo njegovo ime i dve godine kasnije dobio prve stanovnike. U nedaćama Drugog svetskog rata ustanovu su zauzeli Nemci, a tek nakon oslobođenja dom za studente ponovo je zaživeo i dobio nov naziv − „Ivo Lola Ribar“. Iako je 2004. godine domu vraćeno nekadašnje ime, studenti ga i dalje zovu „Lola“, po narodnom heroju, pravniku i studentu filozofije.
Prvi dom u Srbiji bio je namenjen muškim studentima, a osam godina nakon njegovog otvaranja, 1936. godine, i studentkinje Univerziteta u Beogradu dobijaju krov nad glavom. On se najpre zvao „Kraljica Marija“, po donatorki sredstava za izgradnju ustanove, da bi kasnije poneo naziv „Vera Blagojević“, po narodnoj heroini Jugoslavije i studentkinji medicine koja je herojski izgubila život u borbi protiv fašizma.
SAZNAJ VIŠE:Studenjak − nekad i sad.
Sličnu sudbinu doživeo je i Mika Mitrović, takođe narodni heroj i medicinar, po kome voždovački studentski dom nosi ime. Po njemu je nazvano i akademsko kulturno-umetničko društvo pri Medicinskom fakultetu u Beogradu. U „Miki“ su do renoviranja 2012. godine živeli samo studenti sa invaliditetom.
Slično današnjoj studentariji, nezadovoljnoj školarinama i uslovima upisa godine, nekadašnji studenti su takođe protestovali i tražili pravdu. Među njima je bio i Žarko Marinović, mladi student prava i član revolucionarnog studentskog pokreta, koji je četvrtog aprila 1936. u studentskom štrajku izgubio život. Dvadeset tri godine kasnije 4. april je zvanično počeo da se obeležava kao Dan studenata, a zemunski studentski dom osnovan 1956. godine nosi Žarkovo ime.
Žarkov kolega i saborac za studentska prava Rifat Burdžević zavredeo je da studentski dom na Zvezdari ponese njegovo ime. Bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj, a sa nepunih 30 godina na prevaru je napadnut i ubijen od strane četnika.
Na Zvezdari je i dom nazvan po Slobodanu Peneziću Krcunu, narodnom heroju Jugoslavije, učesniku Narodnooslobobodilačke borbe. Poginuo je u saobraćajnoj nesreći, čiji se uzrok i dalje kontroverzno dovodi u vezu sa Krcunovim i Titovim neslaganjem.
Još jedan zvezdarski dom nosi naziv po heroju i revolucionaru. Patris Lubumba, prvi premijer Konga i osnivač Kongoanskog nacionalnog pokreta ostao je zapamćen po hrabrosti u borbi protiv kolonijalizma i imperijalizma. Povodom njegovog ubistva, u Beogradu su održane velike demonstracije koje su prerasle u nerede.
Generacije u studentskim domovima se smenjuju, ali oni ostaju oaze budućih intelektualaca i stručnjaka. Bili domac ili ne, kad se sledeći put nađete sa društvom kod „Lole“, pročitate oglas „Prodajem mesto u Rifatu“ ili svratite na ručak u „Patris“, setite se heroja čija imena nose beogradski studentski domovi.
