Ivan Meštrović bio je najveći skulptor XX veka sa teritorije bivše Jugoslavije. Rođen u Hrvatskoj živeo u Parizu, Beogradu, Rimu i SAD-u. Njegov rad danas krasi gradske trgove širom sveta i doprinosi bogatstvu postavke brojnih muzeja. Neki od najlepših skulptura u Srbiji, delo ovog vajara, su spomenik Neznanom junaku na Avali, Pobednik na Kalemegdanu i spomenik Svetozaru Markoviću u Novom Sadu.
Spomenik Neznanom junaku
Prema Meštrovićevim nacrtima izgrađen je spomenik na vrhu Avale nadomak Beograda. Nekada je baš na tom mestu postojao srednjovekovni grad Žrnov, a preteča spomenika bio je grob neznanog ratnika iz Prvog svetskog rata. Godine 1938. po želji kralja Aleksandra I Karađorđevića porušeni su ostaci srednjovekovnog grada i podignut mauzolej koji je danas za mnoge simbol Avale. Posmrtni ostaci neznanog junaka koji su počivali na tom mestu preneseni su u novu grobnicu.
Na samom ulazu u mauzolej do koga se stiže mermernim stepenicama nalaze se četiri ženske figure visine četiri metra. Odevene su u različite narodne nošnje što simmolizuje ideju ujedinjenja različitih narodnosti u Kraljevini Jugoslaviji. Predstavljaju majke svih palih ratnika u Prvom svetskom ratu sa teritorije Jugoslavije.
Više o samoj Avali možete pročitati OVDE
Pobednik
Najlepši park Beograda, Kalemegdan, krasi simbol grada koji je Meštrovićevih ruku delo. Spomenik je nastao u period od 1913. do 1928. godine. Prema nezvaničnim izvorima ovo je najfotografisaniji i najpopularniji beogradski spomenik.
U putopisu „Crno jagnje sivi soko“, Rebeke Vest iz 1941. godine stoji opis spomenika:
„Na Kalemegdanu postoji još jedna Meštrovićeva skulptura. To je ratni spomenik samoj Jugoslaviji, divna neodevena figura. Ne može se dobro videti, jer se nalazi na vrhu stuba, na samom špicu kalemegdanskog platoa, visoko iznad vode, preko koje gleda; leđima je okrenuta prema parku, i to je sve što posmatrač može videti od nje. Zamisao skulptora nije bila takva, niti je to danak simbolizmu, iako je vrlo prikladno da jugoslovenski vojnički duh stoji tako, spreman i upozoravajući, gledajući prema Mađarskoj i Austriji. Figura je prepoznatljivo muška, pa je beogradska opština odbila da je postavi na ulicama grada, uz objašnjenje da bi vređala žensku smernost. Ali Srbi nisu seljaci koji se prenemažu, oni su pre svega umetnici: poseduju izvesno znanje o umetničkim zanatima i shvataju da je prirodno da čovek koji prikazuje čoveka to čini u njegovom pravom obličju; gradske vlasti stoga nisu osećale puritansku mržnju prema skulpturi, a njihova seljačka štedljivost navela ih je da zaključe da bi bilo nerazumno baciti skulturu koju je poznati umetnik dobro napravio od skupog materijala. I tako je otišao u visinu, stražnjicom prema parku.“
Spomenik Svetozaru Miletiću
Na Trgu slobode u Novom Sadu smešten je spomenik nekadašnjem gradonačelniku ovog grada. Visok je oko pet metara i izgrađen je od bronze. Postavljen je 1939. godine ali je uklonjen za vreme Drugog svetskog rata, a nekoliko godina kasnije ponovo vraćen na prvobitno mesto.
Jedno naselje u opštini Sombor nosi naziv ovog uticajnog srpskog političara. U ovom malom Zapadnobačkom mestu živi nešto više od tri hiljade stanovnika, a većinsko stanovništvo čine Mađari. Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom.
