Lepote Nacionalnog parka Đerdap

Turističke vrednosti Đerdapskog područja usko su povezane sa veličinom i pravcem Dunava. Ova druga po dužini reka u Evropi (2783 km), kroz Srbiju protiče u dužini od 588 kilometara. S obzirom da je Dunav velika, plovna, međunarodna reka, koja protiče kroz 9 zemalja ima veliki privredni i turistički značaj i spada u najbolje proučene reke sveta.

U ovom području smešten je jedan od pet nacionalnih parkova Srbije, reč je o Nacionalnom parku Đerdap.

Nacionalni park Đerdap

Nacionalni park Đerdap smešten je u severoistočnom delu Srbije, na samoj granici sa Rumunijom, duž desne obale Dunava od Golubačkog grada do Diane Karataš. U dužini od oko 100 kilometara NP Đerdap obuhvata uzani i šumoviti brdsko-planinski pojas širine od dva do osam kilometara koji ide od 50 do 800 metara visine.

Nacionalni park Đerdap ima tri primarna ulaza, dva se nalaze na Đerdapskoj magistrali – kod Golubačkog grada i Diane Karataš, a jedan preko Porečkog mosta – Klokočevac.

Za posetioce NP Đerdap je otvoren čitave godine, moguće je obići ga ploveći Dunavom, Đerdapskom magistralom, biciklističkim i pešačkim stazama uz poštovanje Pravilnika o unutrašnjem redu i pravila ponašanja u zaštićenim područjima.

Specifičan geometrijski razvoj, vrlo povoljna đerdapska klima, složena struktura klisura, kanjona i dubokih uvala, ovaj prostor izdvajaju kao jedinstven spoj flore, vegetacije i stena.

Flora Đerdapa se ne odlikuje samo raznovrsnošću i bogatstvom, nego i izrazitim verignim karakterom. Na prostoru parka opstaje preko 1100 biljnih vrsta. Raznolikost staništa i zajednica se odrazila i na faunu koja poput flore, nosi obeležje jedinstvenosti. Na ovom prostoru se mogu sresti medved, ris, vuk, šakal, štekavac, sova ušara, crna roda kao i mnoštvo drugih vrsta.

Vrlo povoljni uslovi za život bili su razlog stalnog prisustva čoveka o čemu svedoče mnogi arheološki nalazi i kulturno-istorijski spomenici, kao što su naselje Lepenski vir, arheološki lokaliteti, Golubački grad, ostaci Trajanovog mosta, Trajanove table, rimskog limesa, raznovrsni kasteli, do očuvanih primera narodne srpske arhitekture.

Đerdap, Gvozdena vrata, hiljadama godina je izazov za putnike, trgovce, ratnike i mirotvorce. To su vrata između dva važna kulturna i ekonomska dela sveta, između donjeg i srednjeg Podunavlja. Đerdap je oduvek bio prirodno strateško mesto ogromnog značaja, i u ratu i u miru.

Diana, Karataš

Diana je stari utvrđeni grad na obali Dunava. Nalazi se u Karatašu, ispod same HE Djerdap I. Utvrđenje je podignuto kao jedno od baza za Dačke ratove i obezbeđivanje plovidbe Dunavom. Danas postoji ostataka utvrđenja, a unutar samog lokaliteta se sprovode arheološka istraživanja. Diana je arheološko nalazište od izuzetnog značaja, i kao takvo je pod zaštitom Republike Srbije.

Golubačka tvrđava

Golubačka tvrđava se nalazi na 4 kilometra nizvodno od Golupca, na strmim liticama, pre ulaska u veličanstvenu Đerdapsku klisuru. Golubačka tvrđava je sagrađena na stenovitim padinama manjeg uzvišenja, na kraju Homoljskih planina.

Tvrđava je nedavno obnovljena i danas je jedna od najpopularnijih turističkih lokaliteta u Srbiji. Za više informacija pročitajte poseban tekst o tvrđavi Golubac.

Đerdapsko jezero

Veštačko akumulaciono jezero na Dunavu u istočnoj Srbiji na granici sa Rumunijom je Đerdapsko jezero ili Jezero Đerdap. Nastalo je 1972. kada su Jugoslavija i Rumunija izgradile hidrocentralu „Đerdap I“. Jezero leži u Đerdapskoj klisuri. Na obali jezera se nalazi Nacionalni park Đerdap.

Jezero je dugačko preko 100 kilometara, a na najširem mestu široko je 8 kilometara. Najveća dubina dostiže 100 metara.  Četvrto je na Balkanu i najveće u Srbiji po veličini.

Trajanova tabla

Tabula Traiana je natpis uklesan u steni pored Dunava, u Đerdapskoj klisuri, 2,5 km uzvodno od Tekije, posvećen rimskom caru Trajana. Deo je grupe antičkih spomenika na rimskom putu kojem pripadaju i ostaci mosta kojeg je Trajan sagradio preko Dunava.  U prevodu sa latinskog, na Trajanovoj tabli piše:

„Imperator cezar, sin božanskog Nerve, Nerva Trajan Avgust, pobednik nad Germanima, veliki pontif, četrti put postavljen za tribuna, otac domovine, konzul po treći put, planine je isklesao i postavio grede od kojih je napravljen ovaj put“.

Trajanov most

Trajanov most je bio monumentalna građevina na reci Dunav u delu gde protiče kroz Đerdapsku klisuru i spajao je Gornju Meziju i Dakiju (današnju Srbiju i Rumuniju) za vreme Rimskog carstva. Most je izgrađen po naredbi rimskog cara Marka Ulpije NervaTrajana. Most je svečano otvoren 105. godine na Dunavu, tokom Drugog pohoda rimskog cara Trajana na Dačane.

Decebal

Decebal je poslednji kralj Dačana koji je vladao u razdoblju od 87. do 106. godine. Posle gotovo jednog veka nesloge, ujedinio je dačanska plemena i dugo je uspešno odolevao rimskoj ekspanziji. Ali, i pored sve upornosti, nije se mogao odupreti nadmoćnoj vojsci cara Trajana, koja je u dva navrata prodrla u zemlju Dačana. Posle pada dačanske prestonice, Decebal je nastavio otpor na severu zemlje. Nakon što je bio opkoljen, izvršio je samoubistvo. Time je nestala i samostalnost Dačana, a njihova zemlja postala je rimska provincija Dakija.

U savremenoj Rumuniji, gde se Dačani smatraju precima današnjih Rumuna, Decebal je zbog svoje dugotrajne, uporne i većim delom uspešne borbe protiv osvajača dobio status nacionalnog heroja, te mu je posvećen veliki broj književnih i umetničkih dela. Njegov portret velikih dimenzija, uklesan je na jednoj steni na rumunskoj strani Đerdapske klisure, u Kazanu.

Lepenski vir

Lepenski Vir je nalazište na desnoj obali Dunava u Đerdapskoj klisuri. U središtu naselja nalazio se prostrani trg, koji je bio mesto obavljanja raznih rituala. Na osnovu oblika i proporcija staništa može se utvrditi da su graditelji Lepenskog Vira raspolagali određenim matematičkim znanjima.

Oko ognjišta su bile smeštene skulpture velikih oblutaka koji prikazuju ljudsku figuru na kojoj je prvobitno oblikovana samo glava. U kasnijoj fazi, skulputure dobijaju oblik ljudske figure i postaju pravi idoli. Na njima su najčešće modelovane ribolike ljudske glave, riba, jelen, a na nađenim predmetima su ugravirane zagonetne predstave: znaci slični koordinatnom sistemu, skice, slova, brojke, predeli.

Ukoliko vas ove lepote nisu primamile, ne zaboravite da se ovog leta se održava i Danube Fun Fest , a to je još jedan od razloga da posetite ovo prelepo mesto i uživate u svim njegovim čarima.