Oduvek se pitamo, šta se dogodi sa svim onim istrošenim i zastarelim avionima? Pa, oni koji imaju sreće završe u nekom muzeju, a oni kojima sreća i nije baš naklonjena, stižu na groblje aviona u američkoj državi Arizona.
Nakon Drugog svetskog rata, vazdušne snage SAD imale su veliki broj zasterelih aviona kojih se trebalo rešiti i napraviti prostor za proizvodnju novih tipova vazduhoplova. Armija je odlučila da se prekobrojni avioni prebace u bazu nadomak gradića Tuson, u srce pustinje Mohavi. Niska vlažnost vazduha na ovom mestu uz kombinaciju sa malom količinom padavina znače i manje šanse za koroziju.
Groblje aviona u Tusonu
Baza AMARG (Aerospace Maintenance and Regeneration Group) i danas služi kao svojevrstan magacin aviona vojske SAD i njenih saveznika, ali i običnih civilnih aviokompanija. Na ovom „groblju aviona“ trenutno se nalazi više od 4.000 letelica, čija se ukupna vrednost procenjuje na neverovatnih 35 milijardi dolara!
Najveći broj aviona ipak ne odlazi u prese za metal, već im se pronalazi druga primena. Veliki broj aviona sa ovog mesta šalje se kao vojna pomoć saveznicima SAD, dok neki prosto dobijaju prekomandu u druge grane američkog državnog aparata, ili pak bivaju prodati civilima. Avioni koji se ne prodaju, rasturaju se u delove koji su i dalje od koristi za vojsku SAD. Zapravo najmanji broj letelica završi na reciklaži. Ovaj projekat ne samo da omogućava rešenje suvišnih i zastarelih vazduhoplova, već je i izuzetno profitabilan. Naime, na svaki uložen dolar rada u bazi AMARG, izvlači se 11 dolara profita!
U bazi AMARG čuvaju se i noviji tipovi aviona, kao što su F16 i F15, koji su u potpunosti upotrebljivi, šta više, mogu biti osposobljeni za redovnu upotrebu u roku od 72 časa.
Tokom Vijetnamskog rata broj letelica na groblju dostigao je svoj maksimum i tu se nalazilo oko 6500 aviona i helikoptera. Tehnološki napredak na početku trećeg milenijuma doneo je i nove zahteve vojnim i civilnim vazduhoplovima, a centri poput baze AMARG postali su neophodni. Slična groblja nalaze se i na drugim mestima u SAD, kao i u Velikoj Britaniji i Rusiji.
Groblje aviona kao turistička atrakcija
Zbog svoje istorijske vrednosti, delovi baze AMARG dostupni su i turistima. Za razliku od muzeja, ovde možete „dodirnuti istoriju“, kako to naglašavaju zaposleni na ovom mestu. Iako važi za statično mesto, gde se osim klepetanja delova aviona i huka vetra teško šta može čuti, ovaj deo pustinje Mohavi postao je Meka za ljubitelje aviona iz celog sveta, koji bi mnogo dali da vide još jedan let ovih čeličnih ptica.
Alike ovog čudnog, ali zanimljivog mesta, možete pogledati OVDE.
