Geografski položaj je činio veoma bitnom strateškom tačkom i za nju se vredilo boriti, dve velike sile: Turci i Ugari sukobiše svoja oružja oko nje, te burna prošlost ispisa stranice istorije ovog grada, a tvrđavu učinila atrakcijom i znakom Šapca.
IME
U Mačvanskom okrugu, u Zapadnoj Srbiji, na desnoj obali Save nalazi se Šabačka tvrđava koja je na početku bila samo strateška tačka pa se kasnije razvio grad. Kroz istoriju tvrđava je dobijala različite nazive, tako da su je nazivali: Zaslon – zaklon, Kule i Sava, Bugur tlen i Bugur delen, što na tuskom znači „probijač bočno“.
Posoji nekoliko pretpostavki kako je grad dobio naziv koji nosi i danas – Šabac.
Ime Šabac prvi put pominje Antonio Bonfini, ugarski dvorski istoričar koji je verovao da je to turska reč koja označava nešto što je čudesne lepote. Turski istoričari, pak, smatraju da je za ime ovog čudesno lepog grada zaslužan naš narod. Graditelja tvrđave narod je zvao Šaban, pa odatle i ime. Dok je treća i najverovatnija teorija da je ime nastalo od imena reke na kojoj grad leži Sava – Savac – Šabac.
ISTORIJA
Začeci Zaslona, današnjeg Šapca, datiraju iz 11. veka u sklopu takozvane Belobrodske kulture. O njegovom postojanju svedoči nekropola na Donjosorskom groblju kao i ostaci naselja.
U pisanim tragovima se pominje 1454. godine za vreme Despotovine. Padom Despotovine i dolaskom Turaka nastaje prvo utvrđenje. Isa-beg Isaković podiže utvrđenje 1471. godine. Utvrda je bila izgrađena od zemljane palisadne fortifikacije. Slična je tvrđavi u Kladovu i Zemunskoj tvrđavi, što ukazuje isti period gradnje. U tom trenu dobija naziv koji razotkriva način borbe Turaka: sa boka – Bugur delen.
Ugari osvajaju tadašnji Šabac 1476. godine i u njemu smeštaju posadu od sto Srba Šajkača koji brane utvrdu sve do 1521. godine kada u osvajačkom pohodu sultana Sulejmana Veličansvenog, nakon Beogradske pada i Šabačka tvrđava u osmanlijske ruke. Tada dolazi do obnavljanja i jačanja bedema utvrde, zemljane palisadne fortifikacije zamenjene su zidanim bedemima i kulama, utvrda je opasana velikim rovom ispunjenim vodom, tako da se unutra moglo jedino preko drvenog pokretnog mosta. Sve ovo je tvrđavu učinilo izuzetno jakom.
Još jedna bitna godina za Šabac je 1804. te godine pop Luka Lazarević dobija pismo od Karađorđa i na njegovu sugestiju okuplja ustanike i vrši opsadu. Nakon nekoliko neuspelih pokušaja da osvoji grad, turski zapovednik se predaje i grad postaje srpski.
LEGENDA O GROFU DRAKULI
Ako porazgovarate sa Šapčanima o legendama grada, sigurno će vam neko ispričati priču o Grofu Drakuli koji u sitne sate opseda grad, te se sa tvrđave na Savi mogu čuti nekakvi čudni krici u gluvo doba noći. Naime, prema legendi pre nekoliko stotina godina desila se velika bitka u kojoj je učestvovao Grof Drakula, krvoproliće je, po legendi, bilo toliko da je reka Sava primila crvenu boju krvi.
Ako je verovati istorijskim izvorima, u ovoj legendi ima istine. Grof je boravio na Šabačkoj tvrđavi i bitke i krvi jeste bilo, ali ne zarad krvavog pira već zarad oslobođenja od Osmanlija.
Rumunski vojvoda Vlad Cepeš alijas Grof Drakula, poznat po svojoj surovosti,završio je u tamnici ugarskoog kralja Matije Korvina. Korvin je znao za Grofove sposobnosti, ali i za ogorčenost na Turke te ga je poveo u osvajanje Zaslona. U Korvinovoj vojsci pored Cepeša, bio je i Vuk Gregurović, u narodu poznat kao Zmaj Ognjeni Vuk. U ovoj borbi Vlad Cepeš se posebno istakao, a tu je i legenda da je preostalih 1000 Turaka u gradu nabio na kolac i pusto niz Savu.
Nakon borbe vratio se u svoju zemlju kako bi se vratio na presto. Ubijen je iste godine, obezglavljeno telo je sahranjeno ispod oltara u manastiru na ostrvu Snagov, dok je glava završila kod sultana Mehmeda Drugog.
Nesmireni duh slavnog Grofa, kako kažu, luta između svetova i pohodi sva ona mesta na kojima je ratovao među kojima je i Šabac.
TVRĐAVA U SAVREMENOM DOBU
Arhitektura utvrde je veoma zanimljiva, vešto čuva stil života i gradnje vremena u kom je nastala. Četvorougaone osnove sa kružnim kulama u uglovima, izuzev istočne koja ima trapezastu osnovu, su ono što je karakteriše. Prema reci se nalazi zid od šest metara debljine i na njemu se nalazi sedam većih i jedan manji zasveden otvor. Bedemi su debljine 2 – 2,5m, a njihova visina je 7-8 m.
Na sreću borbe, krv, ratovanja su daleko iza nas, a tvrđave poput ove su tu da čuvaju prošlost od zaborava i služe nekoj boljoj nameni. Šabačka tvrđava je danas mesto održavanja koncerata, Šabačkog letnjeg festivala, kulturnih manifestacija, mesto sa kog možete uživati u najlepšem pogledu na Savu i keju, uživati u zagrljaju voljene osobe, razbistriti misli, skupiti snage za nove pobede, uživati u jutru ili večeri.
Poslednjih godina tvrđava je renovirana, tako da sada blista u svom svom sjaju i predstavlja zaštini znak ovog divnog grada kome se ja rado vraćam.
ŠABAČKI LETNJI FESTIVAL
Šabački letnji festival ima dugu tradiciju. Festival nije vezan isključivo za leto, naime pod okriljem ŠLF se organizuju dešavanja u toku cele godine iz sveta filma, pozorišta, likovne i savremene muzičke umetnosti. Ipak, svakako, glavno dešavanje je muzički festival koji se organizuje u prvoj polovini avgusta, u autentičnom ambijentu tvrđave. Tvrđava može da primi oko 4500 ljudi, a ako želite potpun doživljaj postoji i mogućnost kampovanja za vreme trajanja festivala.
GDE ODSESTI?
Ukoliko niste ljubitelj kampovanja Šabac nudi smeštajne kapacitete za svačiji ukus i džep. Hotelski, ali i privatni smeštaj Vam je na raspolaganju.
KAKO STIĆI?
Šabac je udaljen od Beograda 87 km, od Novog Sada 71 km, a od Niša 321km.
