U okviru manifestacije Grčki dani u Beogradu, od 20. do 29. aprila 2018. godine, biće organizovana mini-izložba Antička Grčka u Muzeju Jugoslavije, u objektu Stari muzej. Na izložbi će biti izloženi predmeti iz arheološke zbirke Muzeja Jugoslavije, koji vode poreklo iz Grčke ili su pokloni Josipu Brozu Titu od grčkih državnika i diplomata. To su: zavetni šlem (bronza), 7–6 vek pre n. e., figura žene, terakota, 4. vek pre n. e., pehari replika, zlato, 15. vek pre n. e., vaze – slikana keramika, 6–5. vek pre n. e., statueta Eros i Psiha, 2. vek pre n. e. Autori postavke su Katarina Živanović, kustoskinja i Momo Cvijović, muzejski savetnik.
O IZLOŽENIM PREDMETIMA KAO DAROVIMA
Zavetni šlem
U Atini, 2. juna 1954. godine, na ručku koji su grčki kralj Pavle i kraljica Federika priredili u čast Josipa Broza Tita, kao glavni poklon uručen je bronzani šlem. Zauzvrat, Tito je kraljevskom paru poklonio par konja, lipicanera, sa celokupnom opremom. Prvobitna namena ovog šlema, tzv. korintskog tipa, bila je poklon. Naime, iako je šlem izrađen u punoj ratničkoj formi, zbog svojih malih dimenizija (visina 20 cm) nije mogao služiti pravoj nameni. Zato se pretpostavlja da je šlem izrađen kao zavetni dar nekom od antičkih svetilišta.
Figura žene
Predsednik grčke vlade, maršal Aleksandar Papagos, poklonio je Titu 1954. godine antičku figurinu od terakote pod nazivom Igračica iz Tanagre. Zauzvrat, Papagos je od Josipa Broza dobio skulpturu Dečak sa ribom, rad Antuna Augustinčića. Izrada figurina od terakote uz pomoć kalupa u antičkoj Grčkoj svoj procvat doživljava u vreme ranog helenizma, kada u ovoj oblasti dominira tzv. Tanagra stil koji je dobio naziv po statuetama pronađenim u nekropolama beotskog gradića Tanagre.
Pehari
Grčki kralj poklonio je Titu 1955. godine verne replike u zlatu čuvenih pehara iz Vafija u Lakoniji. Tito je svom gostu darivao mapu sa kopijama fresaka iz naših manastira, kao i garnituru za pušenje, izrađenu u srebru i zlatu, ukrašenu koralima. Autentični pehari, čija se izrada pripisuje kritskim umetnicima, otkriveni su 1889. godine, a čuvaju se u Nacionalnom arheološkom muzeju u Atini.
Vaze
Svih pet antičkih vaza pokloni su grčkih državnika i diplomata. Vazu tipa pelike je na brodu Galeb Titu poklonio Konstantin Karamanlis, predsednik grčke vlade 1959. godine. On je ujedno i darodavac lekita sa predstavom Atene u borbi sa gigantom i Mladića u palestri. Darodavci kiliksa prilikom posete Beogradu 1952. godine bili su članovi grčke parlamentarne delegacije, dok je skifos poklon koji je Tito za 80. rođendan dobio od grčkog regenta Papandopulosa 1972. godine.
Eros i Psiha
Statueta Eros i Psiha jedna je od 68 antičkih terakota, koje je Josipu Brozu poklonio Izvršni komitet Saveza komunista Hrvatske, 25. maja 1955. godine. Ova kolekcija izuzetne lepote reprezentativna je kako po umetničkom, tako i po arheološkom značaju, poklonjena je u Beloj vili na Brionima (Hrvatska).
