Hisar brani Toplicu

Brdo Hisar kao i srednjovekovni grad uzdiže se u jugo-zapadnom delu grada, sa leve strane puta Prokuplje- Kuršumlija.

Hisar. Izvor: sekcijatvrđava.rs

Brdo Hisar, arheološkim istraživanjima potvrđeno, najstarije gradsko jezgro, zaštitni je znak grada i svedok svih istorijskih događanja. Okruženo rekom Toplicom sa tri strane, poslužilo je Rimljanima za izgradnju vojnog logora na jednom kraku puta Niš-Lješ, kojim je centralni Balkan bio povezan saJadranskim morem. Gradište, kako se Hisar zvao sve do oslobođenja od Turaka, položajem, prirodnim i antropogenim karakteristikama polazna je i krajnja tačka svih turističkih poseta.

Tabla

Na samom vrhu brda Hisar nalaze se ostaci srednjevekovnog utvrđenja iz XIV veka sa bedemima i delovima kula. Istraživanja sprovedena tokom sedamdesetih i osamdesetih godina ukazuju da je ovaj prostor utvrđen u drugoj polovini 14. veka ili početkom 15. veka, verovatno u periodu između 1371–1389. godine, u cilju odbrane od Turaka. Turci privremeno zaposedaju Prokuplje 1440. godine, a konačno ga zauzimaju 1454. godine. Ubrzo obnavljaju zaposednutu tvrđavu i tu smeštaju posadu, a u podgrađu i svoje stanovništvo.

Bedem

Najstariji pronađeni tragovi na ovom lokalitetu pripadaju antičkom predrimskom periodu, a kasnije utvrđenja su podizana na rimskoj osnovi. Samo utvrđenje se sastojalo od ovalne citadele, zaštićene suvim šancem, na vrhu brda oko koje su se lepezasto širila dva bedema, unutar kojih su se formirala dva podgrađa u kojima se nalazi crkva svetog Prokopija iz X. veka. Sa severozapadne strane citadele, nalazili su se oktima stena u čijem dnu potiče Toplica, pored koje se nalazi, danas najočuvanija tzv.vodena kula, koja se popularno naziva Jug Bogdanova kula. Pretpostavlja se da je kontrolisala prelaz preko reke i imala ulogu u snabdevanju utvrđenja vodom.

Donžon kula

Od materijalnih ostataka otkriveni su: keramičko posuđe i testija za vodu, alat za obradu kože, mač, vrhovi strela i koplje, kao i otvorena kuhinja za spremanje hrane uz severni bedem višeg podgrađa. U njoj su nađeni ostaci grnčarije domaće proizvodnje koje se po ornamentici i načinu izrade mogu smestiti u XIV i XV vek, što potvrđuje pretpostavku o vremenu nastanka današnjeg utvrđenja.
Danas su od nekadašnje tvrđave opstali mahom temelji, osim u citadeli koja je arehloški istražena i konzervirana i vodenoj kuli koja je očuvala veći deo svog provbitnog izgleda.

Cisterna za vodu

Sama citadela sa obližnjim Savićevcem predstavlja jedno od glavnih izletišta Prokupčana, pošto je stepeništem i stazom povezana sa gradskom pešačkom zonom. Oko samog brda prolazi trim-staza, a na prostoru citadele se ponekad postavlja letnja pozornica na kojoj se izvode pozorišne, muzičke i bioskopske predstave.

Pored ovih sadržaja, postoji plan lokalnog astronomskog društva „Magelanov oblak“ da se obnoviDonžon kula i u njoj smesti opservatorija, poput one u Despotovoj kuli Beogradske tvrđave.

Na samom brdu nalazi se restoran iz čije se bašte pruža pogled na panoramu grada i reku Toplicu.

Pogled na grad

Planiranim arheološkim istraživanjem, revitalizacijom i dodavanjem novih sadržaja ceo prirodni, spomenički i istorijski kompleks brda Hisar dobio bi najkvalitetnije elemente turističke valorizacije.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here