Pećina predstavlјa podzemnu prostoriju u Zemlјinoj kori, nastalu prirodnim procesima. Pećine nastale u krasu su oblikovane hemijskim i mehaničkim delovanjem vode. Osim u tim stenama pećine nastaju i u naslagama gipsa, soli, magmatskim stenama, konglomeratima, brečama pa čak i ledu.
Osnovni delovi pećina su ulaz, kanal i dvorana. Kanal je izduženi otvor, a dvorana je prostranija šuplјina najčešće nastala širenjem podzemnih kanala. Istraživanjem pećina se bavi speleologija, a istraživači pećina su speleolozi. Autori rubrike ispričaće Vam priču o pet pećina. Druga priča je o domu pećinskog medveda – Ceremošnji pećini.
Priču o prvoj pećini možete pročitati OVDE.
Gde se nalazi?
Ceremošnja pećina smeštena je na severo-istočnim padinama Homoljskih planina, na nadmorskoj visini od 533 metara. Udaljena je 150 km od Beograda i 7 km od Kučeva, smestena na regionalnom putu Beograd – Kučevo.
Istraženo je 775 metara pećinskih kanala pećine Ceremošnja, od čega je za turiste pristupačno 431 metara. Za turističke posete je uređena 1980.godine, dok je od 2007. zaštićeni spomenik prirode. Turistička staza u Ceremošnji je jednosmerna, kružna, što pruža najpovoljnije uslove za turističko korišćenje pećine.
Obeležena staza za posetioce u pećini Ceremošnji je kružna i jednosmerna, što posetiocima omogućava odlične uslove da uživaju u njenim lepotama i vrednostima. Ulaz u pećinu Ceremošnju se nalazi na kraju doline Strugarskog potoka. Ceremošnja je druga pećina u Srbiji otvorena za turiste. U pećini Ceremošnji su otkriveni ostaci pećinskog medveda, koji ju je nastanjivao pre vise od 100000 godina.
Po bogatstvu nakita, pećina Ceremošnja je jedna od najlepših pećina u Srbiji. Poznata je po velikim dvoranama koje krasi raznovrsan pećinski nakit – stalaktiti, stalagmiti pećinski stubovi, draperije, okamenjeni vodopadi, galerije itd.
S obzirom da je pećina Ceremošnja pećina ponorskog tipa i da je otvorena, ona trpi spoljašnje uticaje. U zimskom periodu temperatura je 60C, a relativna vlažnost vazduha se kreće od 72 do 78%. U Ceremošnji nema strujanja vazduha.
Kako izgleda iznutra
U morfospeleološkom pogledu u pećini Ceremošnja izdvajaju se 5 prirodnih celina:
Ulazni kanal je dugačak 87 m i obuhvata deo od ulaza u pećinu do dvorane Arena. Siromašan je nakitom.
Arena je najveća i najatraktivnija dvorana u Ceremošnji. Dvorana je nepravilno kružnog obima i veoma podseća na amfiteatre starog Rima, zbog čega je i dobila ime. Ukupna dužina sistema Arene iznosi 105 m. Širina Arene kreće se od 40 do 50 m, a visina od 20 do 24 m. Pećinski nakit u Areni je vrhunskog kvaliteta. Posebno se izdvajaju monumentalni oblici:
– “Na večnoj straži” – dinamičan pećinski stub, koji je i amblem Ceremošnje
– “Vodopad” – masivni kalcitni kaskadni stub, visok preko 10 m
– “Lepa Vlajna” – lepršavi snežno beli stub od kristalnog iskričavog belog kalcita koji simbolizuje ženu ovog podneblja. U blizini je i stalagmit “Mladoženja”, i čudno srasla dva pećinska stuba “Drugovi”.
U Ponorsku dvoranu se ulazi iz Arene kroz otvor u visokom pregradnom draperijskom zidu. Otvor je nazvan “Dveri”, jer podseća na oltarske dveri. Ponorska dvorana je dobila ime po levkastom ponoru koji se u njoj nalazi. Dužina sistema Ponorske dvorane iznosi 99 m. Dvorana je dugačka 36 m, a široka 18 m. U mnoštvu nakita, kao raritet izdvaja se “Raspukla sfera”, ogromna polulopta od trakastog bigra, različito obojenog, ispucala i sa odvojenim sfernim komadima. Poluprečnik ove lopte kreće se od 3,5 do 4 m.
U Andezitsku dvoranu se ulazi iz Arene širokim hodnikom. Ime je dobila po Andezitu, koji je u osnovi čitave dvorane. Dvorana je eliptičnog oblika, dugačka 60 m a široka 15-20 m. Ukupna dužina njenog sistema je 76 m. Od nekoliko atraktivnih grupa nakita, posebno se izdvajaju “Krajputaši” – grupa neobičnih stalagmita. Posebno je privlačan snežno beli tavanični nakit.
Južni kanal je poslednji deo Ceremošnje, na čijem je kraju i izlaz iz pećine. On počinje na mestu kod “Lepe Vlajne” u Areni. Južni kanal je dugačak 107,7 m, a sa kratkim slepim kanalima 172 m. Siromašan je nakitom, ali postoji izvestan broj interesantnih oblika. Na južni kanal se nastavljaju dva dugačka nešto uža istočna kanala. Na kraju prvog od ova dva kanala je i izlazni otvor iz pećine.
Bigar pećina
U pećinu uvire Strugarski potok, koji se posle 1. km podzemnog toka ponovo javlja kao jako vrelo iz obližnje Bigar pećine. Pretpostavlja se da je između ove dve pećine pećinski sistem koji može biti dugačak nekoliko kilometara. Ovde se misli na stariji sistem pećinskih kanala koji je u prošlosti izlazio izlazio ispod kraškog obluka na oko 20-30 metara iznad Bigar pećine, a ne na današnji, mlađi rečni horizont kojim teče Strugarski potok. Uostalom, zna se da je na ovom mestu u prošlosti postojao pećinski ulaz koga su seljaci zatrpali.
Okolina pećine je veoma lepa. Na rastojanju od samo nekoliko kilometara turisti mogu videti više zanimljivih lokaliteta. Na padinama Velikog Štubeja su Bigar pećina i Golubanjska pećina, vodopad Siga, kao i ostaci keltskog utvrđenja Arsin grad.
Od pećine Ceremošnja do Velikog Štubeja izgrađen je put. A u blizini se nalazi i odličan vidikovac sa koga se pruža nezaboravan pogled na ravno Pomoravlje, talasastu Šumadiju i strme obronke Južnih Karpata u susednoj Rumuniji.
Vidimo se u narednom obilasku neke od prirodnih lepota Srbije!
Milica Dašić
